Vidarbha Darshan

#VidarbhaDarshan - प्राचीन शिव मंदिर, किन्ही महादेव बुलढाणा जिल्ह्यांतील खामगाव पासून जवळच असलेल्या किन्ही गावात महादेवाचे प्राचीन मंदिर आहे. जवळजवळ 400 वर्षे जुने ऐतिहासिक शिवमंदीर आहे. मंदीराचे मुख्य द्वार भक्कम असून चारही बाजूंना मोठे बुरुज आहेत. मंदीराजवळ दिपमाळ असून छोटी मंदिरे आहेत. येथे नेहमी भाविकांची गर्दी बघायला मिळते. श्रद्धास्थान असलेल्या या प्राचीन मंदिरामुळे गावाला किन्ही महादेव नावाने ओळखले जाते.

#VidarbhaDarshan - पैनगंगा अभयारण्य पैनगंगा अभयारण्य यवतमाळ जिल्हा आणि नांदेड जिल्हा यांना विभागणाऱ्या पैनगंगा नदीच्या दोन्ही बाजूंस असलेल्या संरक्षित वनास दिलेले नाव आहे. तीन बाजूंनी पाण्यानं वेढलेले एकमेव अभयारण्य असावे. पैनगंगा अभयारण्याची स्थापना १ जानेवारी १९९६ रोजी झाली. याचे क्षेत्रफळ सुमारे ३२५ चौ.कि.मी. इतके आहे. अभयारण्यात साग हा प्रमुख वृक्ष आहे. या अभयारण्यावर उपवनसंरक्षक (वन्यजीव) अकोला यांची देखरेख व थेट नियंत्रण आहे. पैनगंगा अभयारण्य हे यवतमाळहून सुमारे १५० किलोमीटरवर आहे. यवतमाळ-उमरखेडमार्गे किंवा यवतमाळ-महागाव-ढाणकी-बिटरगावमार्गे पैनगंगा अभयारण्यास पोहोचता येते. या दोन्ही मार्गांवर एस.टी. बसेस मिळतात. उमरखेड किंवा ढाणकी बिटरगावहून खाजगी वाहने आणि ऑटोरिक्षाही उपलब्ध असतात. श्यामा कोलामचीची टेकडी, मसलगा, दोधारी धबधबा, राजोबा देवस्थान, वाघ भुयार, एक शिवालय आणि सोनधाबी आणि सहस्रकुंड नावाचे धबधबे अशी येथील अनेक ठिकाणे पाहण्यासारखी आहेत. मात्र, रस्ते, वाहने, वाटाडे वगैरे सोयी नसल्याने पर्यटकांना सर्व ठिकाणी पोहोचणे शक्य होत नाही. १००० ते १५०० मिलिमीटर पर्जन्यमान आण...

#VidarbhaDarshan - प्राचीन चिंतामणी मंदिर, कोथळी (भाग - १) बुलढाणा जिल्ह्यांतील मोताळा तालुक्यातील कोथळी येथे मनाला आकर्षित करणारे हेमाडपंथी शिवालय (चिंतामणी मंदिर) या नावाने ओळखण्यात येते. या मंदिराचे बांधकाम पुरातन कोरीव पद्धतीचे असून, एकरूपता जाणवते. प्रवेशद्वारासमोर शंकराचे वाहन असलेले नंदी विराजमान आहे. या नंदीच्या अंगावर विशिष्ट कलाकुशलतेने कोरलेली अखंड साखळी घंटा आहे. मंदिराचे खांब दगडी आहे. या मंदिराचे बांधकाम १३ व्या शतकातील असावे, असा जाणकाराचा अंदाज आहे. कोथळी गावाची अस्मिता जपणारे हे एक प्राचीन शिवालय आहे. मंदिराच्या गाभार्‍यात महादेवाची तेजस्वी शिवलिंगाची स्थापना आहे. या पिंडीचा गुळगुळीतपणा मनाला प्रफुल्लित करणारा असून, समोर सभामंडप असून, अखंड दगडामध्ये कोरलेल्या मूर्ती आहे. यावरून हे लक्षात येते की त्यावेळेस शिल्पकला अवगत होती. मंदिराच्या मागून वाहणारी विश्‍वगंगा नदी सौंदर्यात आणखी भर घालते. संध्याकाळी लालबुंद झालेला सूर्य मावळतीला असताना आपले प्रकाशकिरण पिंडीवर पडतो. तर सकाळी उगवताना गावातील पिंडीवर पाडतो. सूर्यकिरणे वेधून घेणारी हे शिवलिंग आहे गावातील व गावाबाहेरी...

सहानगड / सांगडी किल्ला भंडारा जिल्ह्यातील साकोली हे तालुक्याचे ठिकाण असून ते पुरातन मंदिरांसाठी प्रसिद्ध आहे. किल्ल्याला सहानगड हे उपनाव आहे, स्थानिक बोली भाषेत सां म्हणजे लहान आणि गडी म्हणजे किल्ला या शब्दफोडीने सांगडी हे किल्ल्याचे नाव पडले. वैनगंगेच्या काठावर असलेले हे ठिकाण बौध्द धर्मीयांचे महत्त्वाचे क्षेत्र आहे. तिथे बौध्दकाळातील स्तूप आहे. कर्हाडा आणि बालसमुद्र या नावाचे दोन तलावही आहेत. सिंधपुरी बौद्धविहार हे पर्यटकांसाठी आकर्षणाचे केंद्र आहे. येथील सांगडी किल्ला, चांदपूरचा तलावही प्रसिद्ध आहेत. सांगडी गावात प्रसिद्ध पुरातन मंदिरे आहेत त्यात २१ हनुमान मंदिरे, विठ्ठल रुक्मिणी मंदिर, लक्ष्मी नारायण मंदिर आणि रामदास स्वामींचा मठ पाहण्यासारखा आहे. माहिती साभार: रोशन शहारे आणि सुरज खेडकर.